Trước khi được Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoá XV thông qua, Vân Đình là thị trấn huyện lỵ của huyện Ứng Hòa. Tên gọi "Vân Đình" theo nghĩa Hán Việt: "Vân" là mây, "Đình" là đình (ngôi nhà lớn hoặc chỗ dừng chân) - có thể hiểu là "đình mây" hoặc "đình trên mây", gợi hình ảnh một vùng đất thơ mộng, tụ hội. Hay như Vân Đình còn có nghĩa là vầng mây hồng dừng lại ở đây rồi tạo ra mây mưa làm cho bầu trời mát mẻ, tăng sức khoẻ cho con người, cây cối xanh tốt bốn mùa.
Trong lịch sử, Vân Đình là trung tâm kinh tế - văn hóa của cả vùng Ứng Hòa. Từ thời Nguyễn, chợ Vân Đình đã nổi danh là một trong những chợ lớn của xứ Sơn Nam, "trên bến dưới thuyền", mỗi tháng họp sáu phiên đông đúc. Chợ nằm gần sông Đáy, thuận lợi giao thông, do vậy hàng hóa nông sản, thủ công từ khắp các làng quê Ứng Hòa đều đổ về buôn bán. Đặc biệt, Vân Đình có làng nghề gốm truyền thống. Nghề làm gốm ở Vân Đình phát triển mạnh vào cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, sản phẩm gốm thô (chum vại, nồi niêu) của Vân Đình từng được ưa chuộng trong vùng. Dẫu sau này không nổi tiếng bằng Bát Tràng hay Phù Lãng, nhưng gốm Vân Đình là niềm tự hào một thời của người dân nơi đây.
Vân Đình cũng là đầu mối giao thông quan trọng. Dưới thời Pháp thuộc, một tuyến đường đá (sau rải nhựa) được mở nối Vân Đình - Hà Đông, biến Vân Đình thành điểm trung chuyển hàng hóa lên Hà Nội. Nhiều nhà phú thương Vân Đình thời đó đã mở hiệu buôn lớn, thậm chí sắm cả ô-tô chạy tuyến Vân Đình - Hà Đông. Bên cạnh đó, một số người Vân Đình còn mạo hiểm "bôn ba" lập nghiệp ở Hà Nội, Hà Đông, tiêu biểu có những gia đình họ Dương ở Vân Đình mở cửa hiệu nổi tiếng. Tuy tầng lớp tư sản địa phương không lớn mạnh bằng người Hoa hay người Pháp, nhưng cũng cho thấy tinh thần năng động, biết làm kinh tế của người Vân Đình trong bối cảnh xã hội thuộc địa.
Về Văn hóa - Giáo dục, Vân Đình và vùng phụ cận có truyền thống hiếu học lâu đời, đóng góp nhiều nhân tài cho đất nước. Cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, vùng đất này xuất hiện nhiều danh nhân tiêu biểu như nhà thơ, nhà giáo Dương Khuê (1839-1902), quê làng Vân Đình, người đỗ Tiến sĩ năm 1868 và nổi tiếng với những bài ca trù như "Hồng Hồng Tuyết Tuyết" và tình bạn sâu sắc với nhà thơ Nguyễn Khuyến; hay như danh sĩ Dương Lâm (1851-1920), đỗ Tiến sĩ năm 1876, từng giữ nhiều chức vụ quan trọng trong triều Nguyễn, nổi tiếng là người có công trong giáo dục, đào tạo nhân tài cho đất nước. Cùng giai đoạn đó, phong trào Đông Du và Duy Tân lan tỏa mạnh mẽ, nổi bật nhất là chí sĩ Nguyễn Thượng Hiền (quê làng Liên Bạt), người đỗ Hoàng giáp, trở thành lãnh tụ tiêu biểu trong phong trào yêu nước chống thực dân Pháp. Ông cùng các đồng chí góp phần quan trọng trong việc mở mang dân trí, tuyên truyền lòng yêu nước cho sĩ phu vùng Hà Đông - Sơn Nam. Có thể nói, những nhân vật tiêu biểu như Dương Khuê, Dương Lâm, Nguyễn Thượng Hiền đã gieo mầm tinh thần yêu nước, góp phần tạo nên một tầng lớp nho sĩ tiến bộ tại Vân Đình và các vùng lân cận.
Trong hai cuộc kháng chiến, thị trấn Vân Đình giữ vai trò trọng yếu. Như đã đề cập, năm 1948 thực dân Pháp đã tập trung quân tấn công Vân Đình bằng cả đường không lẫn đường bộ hòng dập tắt cơ sở cách mạng nơi đây. Song quân dân Ứng Hòa đã kiên cường trụ vững, bảo toàn thị trấn. Năm 1949, chính quyền kháng chiến Hà Đông còn tổ chức một cuộc mít tinh lớn tại Vân Đình chào mừng phái đoàn Nam bộ tập kết ra Bắc. Điều này cho thấy Vân Đình là vùng căn cứ tin cậy, nơi diễn ra nhiều sự kiện lịch sử. Trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ, Vân Đình tiếp tục là trung tâm huy động nhân tài vật lực cho tiền tuyến, đồng thời là địa điểm tránh trú an toàn khi Hà Nội bị đánh phá (nhiều cơ quan sơ tán về Ứng Hòa qua Vân Đình).
Ngày nay, nhắc tới Vân Đình, chúng ta thường nghĩ ngay đến đặc sản ẩm thực độc đáo: "Vịt cỏ Vân Đình". Đây là giống vịt thả đồng tại các cánh đồng chiêm trũng Ứng Hòa, thịt thơm chắc, xương mềm, da mỏng và ít mỡ - được xem như "đệ nhất vịt" của đất Bắc. Món vịt cỏ Vân Đình từ chỗ dân dã nay đã trở thành đặc sản nổi tiếng, có mặt ở nhiều nhà hàng tại Hà Nội và khắp nơi. Các món cháo vịt Vân Đình, vịt luộc, vịt nướng Vân Đình nức tiếng bởi bí quyết chế biến riêng, hấp dẫn thực khách sành ăn. Có thể nói, ẩm thực độc đáo này chính là nét văn hóa ẩm thực làng quê mà người Ứng Hòa tự hào lưu giữ và quảng bá.
Trụ sở Đảng ủy xã Vân Đình, Thành phố Hà Nội
Việc đặt tên xã Vân Đình cho đơn vị mới, gồm thị trấn Vân Đình hiện hữu và các xã lân cận là Phương Tú, Tảo Dương Văn, Cao Sơn Tiến là hoàn toàn hợp lý. Tên gọi này đại diện cho trung tâm đô thị - thương mại truyền thống, đồng thời gợi nhớ đến những giá trị văn hóa dân gian đặc sắc của quê hương (từ làng nghề gốm đến món vịt cỏ). Vân Đình không chỉ là một địa danh hành chính mà đã trở thành một thương hiệu văn hóa ẩm thực và biểu tượng cho sự năng động, phồn vinh của vùng đất Ứng Hòa.
Ngày 16/6/2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 1656/NQ-UBTVQH15 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của thành phố Hà Nội năm 2025. Theo đó, sau sắp xếp TP Hà Nội có 126 đơn vị hành chính cấp xã gồm 51 phường và 75 xã. Trong đó, sắp xếp các xã Cao Sơn Tiến, Phương Tú, Tảo Dương Văn và Thị trấn Vân Đình thành xã Vân Đình với tổng diện tích 41,46km2, dân số 60.758 người.
Cán bộ, công chức trên địa bàn xã tổng dọn vệ sinh môi trường trụ sở công tác sẵn sàng cho ngày 1/7/2025, ngày làm việc đầu tiên của mô hình chính quyền địa phương 2 cấp
Nhân dân hăng hái tham gia gìn giữ môi trường xanh - sạch - đẹp, sẵn sàng cho ngày 1/7/2025, ngày làm việc đầu tiên của mô hình chính quyền địa phương 2 cấp
Với tâm thế sẵn sàng, quyết tâm chính trị cao và sự đồng thuận từ Nhân dân, bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, Đảng bộ xã Vân Đình đồng lòng Đoàn kết - Đổi mới - sáng tạo. Lấy người dân là trung tâm, cải cách là động lực. Chung tay xây dựng chính quyền chuyên nghiệp, hiện đại, đổi mới, hội nhập và phát triển./.